Đạo diễn Triệu Quang Huy: “Làm phim 4K không khó”

Được biết đến tại Việt Nam từ trào lưu làm phim HD bằng máy ảnh kỹ thuật số có khả năng quay phim với MV (music video ) Hồ Gươm sáng sớm của ca sỹ Hoàng Hải, gần đây, đạo diễn trẻ Triệu Quang Huy lại gây sốt trong cộng đồng mạng với MV Chậm lại một phút của ca sỹ Văn Mai Hương – MV đầu tiên được quay và xử lý hậu kỳ ở định dạng phim 4K – tương đương với chất lượng phim nhựa.

Ép xung máy tính để dựng phim 4K

Là một người tiên phong trong xu hướng làm phim HD bằng máy ảnh DSLR cách đây vài năm, vậy anh bắt đầu ấp ủ những thước phim 4K từ khi nào?

4K là một định dạng mới của truyền hình và điện ảnh, có độ phân giải lớn gấp 4 lần truyền hình Full HD. Quãng năm 2009 lúc còn ở Mỹ, tôi đã từng tham gia sản xuất các dự án 4K và khi về Việt Nam tôi gần như bỏ quên công nghệ này cho đến đầu năm 2013, tôi mới quay lại để đầu tư thiết bị, máy móc, cơ sở hậu kỳ để sản xuất các dự án 4K khi hợp tác cùng ca sỹ Văn Mai Hương trong dự án MV “Chậm lại một phút”.

Và cũng như các MV trước đây như Tuổi 16 của Anna Trương, Nhớ mưa của Mỹ Linh hay Họa mi hót trong mưa của Nguyên Thảo, Chậm lại một phút cũng được quay bằng máy ảnh? Một chiếc máy ảnh có thể quay phim 4K sao?

Tôi đã sở hữu một bộ ống kính dòng L của Canon, và cũng đã từng quay nhiều MV với các máy ảnh của canon như 5D Mark II, 6D, 7D, 5D Mark III, vì thế như thường lệ, khi biết canon có một dòng máy có thể quay phim 4K thì tôi đã chọn canon 1D C, với khung hình rất khổng lồ 4096 x 2160, được mã hóa ở thuật toán nén ảnh số Motion Jpeg 2000 tiêu chuẩn của Điện ảnh số trên thế giới cũng chính là tiêu chuẩn của Digital cinema, mà các hệ thống rạp trên thế giới đều sử dụng tiêu chuẩn này để trình chiếu, với dự án Văn Mai Hương lần này tôi muốn chiếu nó ngoài rạp và tôi đã chọn chiếc canon 1D C này để đảm bảo đúng độ phân giải cũng như đồng bộ về kỹ thuật để xử lý hậu kỳ.

Bí mật của phim 4K là gì, máy quay hay ống kính?

Không, thành công của công nghệ 4K không đến từ máy quay, ống kính hay ánh sáng mà là ở công đoạn xử lý hậu kỳ. Để xử lý khung hình khổng lồ của 4K phải cần đến hệ thống máy móc rất cao và rất là khủng, thậm chí còn phải ép xung máy vi tính lên để nó chạy ổn định. Tôi sử dụng CPU core i7 nhưng tôi vẫn phải ép xung, tức là nếu nhà sản xuất đưa ra tốc độ 100% thì chúng ta ép nó phải chạy ở tốc độ 150% tức là tăng nguồn điện vào cho nó, nó sẽ chạy điên hơn, và dĩ nhiên tuổi thọ của nó chết nhanh hơn, rủi ro cháy đột xuất nhiều hơn..
Tôi cũng phải dùng đến những card đồ họa cao nhất, đó là GTX 590 có 2 vi xử lý. Thật sự để xử lý 4K thì bộ máy tính này vẫn rất chới với, nhưng bởi mình là người thử nghiệm công nghệ này đầu tiên nên mình không thể nào có trong tay một công nghệ thật sự mượt mà được, nhiều khi vẫn phải khắc phục, nhưng như các bạn cũng đã nhìn thấy kết quả, nó vẫn đảm bảo được 1 MV 4K theo đúng nghĩa.

Ép xung máy tính, bắt nó làm việc gấp rưỡi khả năng thực của nó, có khi nào nó “phản chủ” quay ra hỏng hóc hay không?

Tôi đã có 20 năm dùng máy tính, tôi đã ép xung máy tính rất nhiều lần  và tôi có kha khá kinh nghiệm trong việc ép xung, đến giây phút này tôi vẫn kiểm soát được hoạt động của máy tính này và tất nhiên nó vẫn có hiện tượng màn hình xanh nhưng đó là điều ko thể tránh khỏi được khi bạn muốn ép xung máy tính.

Làm phim 4K gần giống làm phim nhựa

Hình như anh dùng đến cả một dàn đèn của hãng phim truyện Trung ương để làm ánh sáng cho MV “Chậm lại một phút”?

Đúng vậy, làm phim 4K cần nhiều ánh sáng hơn làm phim ở các định dạng thông thường. Quay 4K gần giống với quay phim nhựa, mà quay phim nhựa thì phải đi kèm theo hệ thống hỗ trợ quay phim nhựa ví dụ như hãng phim truyện Trung ương, họ sử dụng hệ thống chiếu sáng chuẩn mực của Harry, đèn 4kw, 8kw thậm chí có cả đèn 12kw để đảm bảo khả năng phơi sáng của máy và cho ra chất lượng hình ảnh cực kỳ mịn. Khi đã quay theo phong cách phim nhựa thì phải sử dụng cả những thiết bị của đoàn phim nhựa để làm. Nếu quay trên màn ảnh nhỏ, máy quay có thể rung nhẹ một chút, người xem có thể chấp nhận được. Nhưng cùng la phim đó, chiếu trong màn hình lớn ở rạp, một động tác rung nhỏ sẽ trở thành một cú rung rất lớn. Đó là lý do vì sao khi quay phim khung hình lớn như 4k chúng ta phải sử dụng thiết bị của phim nhựa để giảm thiểu tối đa vấn đề rung của máy quay. Ví dụ: vẫn là 1 đường ray để chạy, dân làm phim gọi là doly, song doly của hãng phim truyện rất cao cấp, tính cơ khí cao, khi lắp máy quay để sử dụng sẽ đảm bảo độ rung rất ít.

Nghe nói anh mất đến cả tháng trời để xử lý hậu kỳ cho MV “Chậm lại một phút” nhưng thời gian quay chỉ có 2 ngày?

Thời gian quay MV đã được chúng tôi rút ngắn lại. Với dự án bình thường, chúng tôi có thể quay đi quay lại nhiều lần, quay 4k vẫn được quay lại, nhưng số lần rất ít, có khi chỉ được 1 hoặc 2 lần quay lại để đảm bảo tiến độ cũng như kinh phí của nhà sản xuất. Mỗi khi quay lại sẽ phát sinh nhiều chi phí như ổ cứng, đèn… Tất cả đèn chiếu sáng trong MV phải sử dụng nguồn điện riêng, chúng tôi phải thuê một chiếc máy nổ đi kèm để phát điện cho những thiết bị đó, máy nổ chạy thì tốn xăng, tốn xăng ắt tốn tiền.

Ngoài kinh phí, anh còn gặp phải khó khăn gì khi quay phim 4K?

Đó là vấn đề quản lý, back up dữ liệu. Dữ liệu phim 4K lớn, đồng nghĩa với việc phải sở hữu những thẻ nhớ có tốc độ cao nhất trên thị trường. Máy canon 1D C yêu cầu thẻ nhớ phải có tốc độ 1000x, chúng tôi đã rất vất vả để đặt hàng thẻ nhớ từ Sài Gòn chuyển ra Hà Nội. Giá bán của thẻ nhớ cũng rất đắt, 1 chiếc 16GB 1000x có giá từ  3,5 đến 4 triệu tùy vào thương hiệu, và nó chỉ ghi được tối đa 3 phút hình. Tôi phải sử dụng nhiều thẻ luân phiên nhau khi quay phim.

16 GB mà chỉ chứa được 3 phút hình, vậy dữ liệu quay 4K phải lớn đến cỡ nào?

Canon 1D C ghi hình ở thuật toán Motion Jpeg 2000 cho nên dữ liệu của nó lớn gấp 18 lần Full HD bình thường. Các bạn có có thể tưởng tượng nếu một dự án quay bằng Full HD cần một ổ cứng thì một dự án 4K sẽ cần đến 18 ổ cứng. Chúng tôi làm phim không bao giờ chỉ có một phương án lưu trữ dữ liệu mà số lượng ổ cứng lưu trữ luôn luôn được nhân đôi hoặc nhân ba lên. Những người tổ chức sản xuất của đoàn làm phim cùng phải lưu giữ bản copy dữ liệu. Khó khăn nhất của chúng tôi là làm thế nào để giữ được dữ liệu một cách an toàn tránh trường hợp một ổ cứng bị lỗi hay bị hỏng.

Khi xem file gốc anh quay bằng máy ảnh Canon 1D C và xem file MV Chậm lại một phút dường như có sự khác nhau về màu sắc của các khung hình?

Vâng, đó cũng chính là điều phim 4K tạo cho tôi nhiều cảm xúc hơn. Cũng giống như làm phim nhựa, phim 4K cho phép tôi can thiệp sâu vào màu sắc, độ phân giải càng cao, các dải màu càng tách biệt, màu da tách biệt so với màu tóc, hoàn toàn không bị bết vào nhau như ở HD hay SD, cho phép người làm phim chỉnh màu sâu hơn, can thiệp vào các khoảng màu trên một khung hình.

Thú vị là vậy, với anh, làm phim 4K có khó không?

Làm phim 4K không khó nhưng đòi hỏi tính kiên trì rất cao. Bởi lẽ nếu chỉnh màu một shot hình 10 giây, bạn sẽ mất khoảng nửa tiếng để xem lại, và hơn hết là mất khoảng một tiếng để xuất ra file 4K. Phải thực sự rất kiên nhẫn và tỉ mỉ mới làm được.

Những thước phim 4K đầu tiên, lại hợp tác cùng với Văn Mai Hương, ca sỹ đang rất hot hiện nay, hẳn anh có nhiều điều đáng nhớ?

Có lẽ nhớ nhất và được coi là kinh khủng nhất với đoàn làm phim là những ngày quay MV rơi vào đúng hai ngày nóng nhất ở Hà Nội, nhiệt độ ngoài trời lên đến 39 độ C. Cả đoàn thi nhau quạt cho máy quay bớt nóng, thậm chí tôi còn có cảm giác máy nóng đến mức có thể rán trứng được.

Thử nghiệm công nghệ DCP

Thời điểm ra mắt, MV Chậm lại một phút được trình chiếu tại rạp Megastar, có phải vì anh muốn trình diễn công nghệ 4K trên màn ảnh rộng?

Không chỉ có vậy, tôi còn muốn giới thiệu đến khán giả và các đồng nghiệp một công nghệ trình chiếu phim mới, đó là công nghệ DCP, nghĩa là Digital Cinema Package đang được áp dụng ở các rạp chiếu phim hiện đại trên thế giới. Với DCP, các nhà phát hành sẽ cung cấp cho các rạp chiếu phim một mật khẩu, hay còn gọi là KDM để mở file bảo mật trình chiếu lên màn ảnh. Ví dụ khi phim của bạn ra mắt công chúng vào ngày 15/8 thì phải đúng ngày 15/8 bạn mới mở mật khẩu của file này được và những file đó nhà phát hành cho phép rạp chiếu ra bao nhiêu lần ví dụ chiếu 100 show thì đúng sau 100 show đó file sẽ tự động khóa lại và không thể mở tiếp được nữa. Trong DCP còn có meta data tức là thông tin của đạo diễn, nhà sản xuất, độ phân giải 2K hay 4K, âm thanh 5.1 hay 7.1… đó gần như một giải pháp tổng thể cho digital cinema hiện đại và đươc các hiệp hội chiếu phim trên thế giới lựa chọn, đó là tiêu chuẩn của phim chiếu rạp.

DCP giúp ích gì cho các nhà làm phim Việt Nam?

Việc phổ biến DCP này ở Việt nam sẽ mở ra rất nhiều hướng cho các nhà làm phim độc lập, họ có kinh phí làm phim hạn hẹp, thay vì đi in tráng phim nhựa hay là làm hậu kỳ kỹ xảo tốn rất nhiều tiền ở nước ngoài thì ngày nay DCP sẽ làm được từ A đến Z mà không phụ thuộc bất kỳ ai. Bởi thực tế, rất nhiều phim điện ảnh của Việt Nam đều được gửi ra nước ngoài để làm hậu kỳ.

Theo vtc.vn